වත්මන් ආණ්ඩුව බලයට පත්වීමෙන් පසු මානව හිමිකම් සහ නීතියේ ආධිපත්‍ය බිඳ වැටුණු හේතු රැසක්

ශ්‍රී ලංකාව පිළිබඳ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය සහ මගේ අවසාන වාර්තාවේ හඳුනාගත් ප්‍රවණතාවයන් සහ ගැටලු යාවත්කාලීන කිරීම ගැන මම සතුටු වෙමි.

මෙම යාවත්කාලීන කිරීම සඳහා සූදානම් වන බවට රජය විසින් එවන ලද ඇතුළත් කිරීම් මම පිළිගන්නා අතර, “වගවීම සහතික කිරීම සඳහා එක්සත් ජාතීන් සමඟ වැඩ කිරීමට රජය කැපවී සිටින බවත් අවශ්‍ය ආයතනික ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාත්මක කරන බවත් ජනාධිපතිවරයා ජූනි මාසයේදී කළ ප්‍රකාශය ඉතා වැදගත්.

අපගේ වාර්තාවල සහ විවිධ මානව හිමිකම් යාන්ත්‍රණයන්හි කර ඇති නිර්දේශයන්ට අනුකූලව – ඒ සඳහා නිශ්චිත ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට මම බලා පොරොත්තු වන අතර ඒ සඳහා මගේ කාර්යාලය සූදානම්ව ඉන්නා බව මතක් කරන්න කැමතියි.

2021 ජනවාරි මාසයේදී පත් කරන ලද ජාතික පරීක්ෂණ කොමිෂන් සභා වාර්තා කඩිනමින් සහ ප්‍රසිද්ධියේ ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට ද මම උනන්දු ඔවුන් උනන්දු කරවනවා.

මෙම වසර අවසානය වන විට එහි කටයුතු අවසන් කරන්නට හැකි වේවි.

ශ්‍රී ලංකාව මුහුණ දී ඇති වර්තමාන සමාජ, ආර්ථික හා පාලන අභියෝගයන් පෙන්නුම් කරන්නේ ලංකාවේ පාලනය තුළ මිලිටරිකරණය සහ වගවීම නොමැතිකම හේතුවෙන් මූලික අයිතිවාසිකම්, සිවිල් අවකාශය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආයතන, සමාජ සමගිය සහ තිරසාර සංවර්ධනය කෙරෙහි අඛණ්ඩව බලපාන හානිදායක තත්ත්වයයි.

දැඩි ආර්ථික අවපාතය මධ්‍යයේ ආහාර සුරක්‍ෂිතතාවය සහ මිල පාලනය සහතික කිරීමේ අරමුණින් අගෝස්තු 30 වන දින ශ්‍රී ලංකාවේ නව හදිසි තත්වයක් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබෙනවා.

හදිසි අවස්ථා රෙගුලාසි ඉතා පුළුල් වන අතර සිවිල් කටයුතු වලදී හමුදාවේ කාර්යභාරය තවදුරටත් පුළුල් කළ හැකියි.

අප මේ පිලිබදව දැඩිව නිරීක්ෂණය කරනවා.

ජනාධිපතිවරයා මෑතකදී සමහර සිවිල් සමාජ නායකයින් හමුවීම ගැන අපි සතුටු වෙනවා.

එවැනි පුළුල්පු සංවාදයක් සඳහා ලංකාවේ සිවිල් අවකාශය විවෘත කිරීම අගය කළ යුත්තක්.

නමුත් කනගාටුවට කරුණක් නම්, මානව හිමිකම් ආරක්ෂකයින්, මාධ්‍යවේදීන් සහ අතුරුදහන් වූවන්ගේ පවුල් නිරීක්‍ෂණය කිරීම, බිය ගැන්වීම සහ අධිකරණ පද්ධතිය හරහා හිරිහැර කිරීම අඛණ්ඩව සිදු වූවා පමණක් නොව, රජයේ ප්‍රතිපත්ති විවේචනයට ලක් කරන පුළුල් පරාසයක ශිෂ්‍යයින්, ශාස්ත්‍රඥයින්, වෛද්‍ය වෘත්තිකයන් සහ ආගමික නායකයින් දක්වාම මෙම කණගාටුදායක තත්වයන් නිරීක්ෂණය කරන්න පුළුවන්,

සාමකාමී විරෝධතා හා සැමරුම් කිහිපයකට අධික ලෙස බලය යෙදවීම සහ විරෝධතාකරුවන් නිරෝධායන මධ්‍යස්ථාන තුළ සිර කර තැබීම අපි නිරීක්ෂණය කළා.

සිවිල් සමාජ කණ්ඩායම් පිළිබඳ නව රෙගුලාසි සම්පාදනය කෙරෙමින් පවතින අතර, ඔවුන් මූලික නිදහස සඳහා ඇති සීමා තවදුරටත් අභියෝගයට ලක් වෙතැයි යන බිය මතුවී තිබෙනවා.

මානව හිමිකම් නඩු ගණනාවක අධිකරණ ක්‍රියාවලීන් පිළිබඳවත් මා සැලකිලිමත් වුණා.

2008 සහ 2009 දී 11 දෙනෙකු බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් කිරීමේ සිද්ධියේදී හිටපු නාවික හමුදාපති වසන්ත කරන්නාගොඩ මහතාට එරෙහිව පැවැති නඩුව සම්බන්ධ කාරණාව ද ඊට ඇතුළත්.

2019 පාස්කු ඉරිදා බෝම්බ ප්‍රහාරයෙන් විපතට පත්වූ ජනතාව ආගමික නායකයින් දිගින් දිගටම සත්‍යය සහ යුක්තිය ඉල්ලා සිටීම සහ එම ප්‍රහාරයට එසේ සිදුවීමට අවශ්‍ය ඉඩකඩ සලසා දීම සම්බන්ධ කරුණු සමග පුළුල් විමර්ශනයක අවශ්‍යතාව තියෙනවා.

2011 දී දේශපාලනඥයෙකු ඝාතනය කිරීමේ වරදට වරදකරු වූ හිටපු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී දුමින්ද සිල්වාට ජනාධිපතිවරයා මෑතකදී සමාව දීම නීතිය හා නීතිය පිළිබඳ විශ්වාසය බිඳ වැටීමේ විශාල අවදානමක්.

පොලිස් අත්අඩංගුවේදී සිරකරුවන් මියයාම, මත්ද්‍රව්‍ය අපරාධ කල්ලි සමඟ සිදු වූ පොලිස් ගැටුම් වල දී පුද්ගලයින් මියයාම සහ නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා බැඳී සිටින පොලිස් නිලධාරීන් අතින් සිදුවන වද හිංසන පිළිබඳ වාර්තා ගැන මා කණගාටු වෙනවා.

මාර්තු මාසයේදී, නව රෙගුලාසි නිකුත් කරන ලද අතර, නඩු විභාගයකින් තොරව අවුරුදු දෙකක් දක්වා අත්තනෝමතික ලෙස පුද්ගලයින් රදවා ගැනීමට ඉඩකඩ සැලසෙනවා.

මෙම නියෝගය අභියෝගයට ලක් කිරීම සඳහා මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් සලකා බැලීමේදී ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඒවා ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අතුරු තහනම් නියෝගයක් නිකුත් කර ඇති බව මම සටහන් කරනවා.

ත්‍රස්තවාදී කණ්ඩායම් සමඟ සබඳතා පැවැත්වූ බවට චෝදනා කෙරෙන දෙමළ සහ මුස්ලිම් කණ්ඩායම් සහ පුද්ගලයින් 300 කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් රජය විසින් ලැයිස්තු ගත කර තියනවා.

ජුනි මාසයේදී ගැටලුකාරී ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ වරදකරුවන් වූ සහ ද දඬුවම් කාලය අවසන් වීමට ආසන්නව සිටි සිරකරුවන් 16 දෙනෙකුට සමාව දී තිබෙනවා. මෙම පනත යටතේ සිටින රැඳවියන්ට ඔවුන්ගේ නඩු නැවත සලකා බැලීම සඳහා ඉල්ලුම් කළ හැකි උපදේශක මණ්ඩලයක් පිහිටුවා ඇති අතර මෙම දීර්ඝ කාලීන නඩු සඳහා ඉක්මන් විසඳුමක් ලබා දෙන ලෙස මම ඉල්ලා සිටිමි.

පනත නැවත සලකා බැලීමේ අරමුණ රජය විසින් තහවුරු කර ඇති අතර ඒ සඳහා කැබිනට් අනු කමිටුවක් ද ස්ථාපිත කර තිබෙනවා.

කෙසේ වෙතත්, මිනිසුන් අත්අඩංගුවට ගැනීම සහ රඳවා තබා ගැනීම සඳහා මෙම පනත අඛණ්ඩව භාවිතා කිරීම ගැන මම දැඩි කනස්සල්ලට පත්ව සිටිමි.

නීතිඥ හිජාස් හිස්බුල්ලා මහතා කිසිදු විශ්වාස කටයුතු සාක්ෂි නොමැතිව මාස 16 ආසන්න කාලයක් සිරගත කර තිබෙනවා.

එසේම, 2020 මැයි සිට ගුරුවරයෙකු හා කවියෙකු වන අහ්නාෆ් ජසීම් කිසිදු චෝදනාවක් නොමැතිව රඳවා තබාගෙන සිටින අතර, මෙම පනත භාවිතා කිරීම වහාම අත්හිටුවන ලෙසත්, එහි සවිස්තරාත්මක සමාලෝචනය හෝ අවලංගු කිරීම සඳහා පැහැදිලි කාල නියමයක් සකස් කරන ලෙසත් මම ඉල්ලා සිටිමි.

වන්දි ගෙවීම සඳහා වූ ජාතික ප්‍රතිපත්තියක් අගෝස්තු මාසයේදී අනුමත කරන ලද අතර, වන්දි ගෙවීමේ හා සංහිඳියා වැඩ සටහන් අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක කර ඇත. කිලිනොච්චියේදී හයවන ප්‍රාදේශීය කාර්යාලයක් විවෘත කිරීමත් සමඟ අතුරුදහන් වූවන්ගේ කාර්යාලය ද අඛණ්ඩව ක්‍රියාත්මක වී ඇතත් එය වින්දිතයින් අතර විශ්වාසයක් ඇති කළ යුතු ආකාරයෙන් සකස් කිරීම කළ යුතුයි.

විනිවිද පෙනෙන, වින්දිතයින් කේන්ද්‍ර කරගත් සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය පිළිබඳ සංවේදී ප්‍රවේශයන්ගේ වැදගත්කම සහ වන්දි ගෙවීමේ වැඩ සටහන් සඳහා පුළුල් සත්‍ය හා යුක්ති පියවරයන් අවශ්‍ය බව මම නැවත අවධාරණය කරන්න කැමතියි.

මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ මූලධර්මවලට අනුව අප කටයුතු කරනවා. ලංකාවේ මානව හිමිකම් සම්බන්ධයෙන් අවධානයෙන් පසු වෙන්නේ කියලා අපි අනිත් රටවල් වලටත් කියනවා.