අත්අඩංගුවේදී සැකකරුවෝ ඝාතනය වෙති අපි හුරේ දමමු ද?

අගෝස්තු 27 වැනිදා රාත්‍රියේ පොලිස් අත්අඩංගුවේ සිටි තවත් සැකකරුවෙක්, පොලිස් වෙඩි පහරින් ඝාතනය වූයේය. ඉඳුනිල් වජිර කුමාර හෙවත් ඉන්ද්‍රා නමැති ඔහු, සමයං නමැති තවත් අපරාධ කල්ලි නායකයකුගේ ප්‍රධාන වෙඩික්කරු හැටියට කටයුතු කළ අයකු බවද, මනුෂ්‍ය ඝාතන පහක්, කප්පම් ගැනීමේ සිද්ධි දහයක් හා හෙරොයින් ජාවාරම ඇතුළු විවිධ චෝදනා එල්ලවී තිබුණු අයකු බවද මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබුණි.

හෙරොයින් ග්‍රෑම් 10ක් සමග අත්අඩංගුවට ගත් විට, ආයුධ සඟවා ඇති තැන් පෙන්වීමට කැමති බව කියා පොලිස් නිලධාරීන් සමග පොලිස් ජීප් රථයකින් ගොස් ආයුධ කිහිපයක් පෙන්වා, නැවත එමින් සිටියදී, අත්වල රැඳි මාංචුවලින් පොලිස් ජීප් රියේ රියැදුරුගේ ගෙල සිරකිරීමට ගිය විට පසුපස සිටි පොලිස් නිලධාරියකු හිසට තැබූ වෙඩි පහරින් ඔහු මිය ගිය බව පොලිසිය උපුටා දක්වමින් මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබුණේය.

මේ, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා ජනාධිපති පදවියට පත්වීමෙන් පසු ‘යළිත් ඇරඹි’, පොලිස් අත්අඩංගුවේදී සැකකරුවන් ඝාතනය වීමේ සිදුවීම්වල පස්වැන්න හෝ හයවැන්නය. ‘යළිත් ඇරඹි’ යැයි කියන්නේ, 2010 සිට 2014 දක්වා වූ මහින්ද රාජපක්‍ෂ දෙවැනි පාලන කාලයේදී, අවුරුද්දකට විසි තිස් ගණනක් බැගින් ‘දරුණු අපරාධ සැකකරුවන්’ යැයි හැඳින්වෙන පුද්ගලයන් පොලිස් අත්අඩංගුවේදී මේ ආකාරයෙන්ම ඝාතනය වූ නිසාය. ‘ආයුධ පෙන්වීමට ගොස් ඝාතනය වීම’ ඒ කාලයේ දරුණු අපරාධ සැකකරුවන් යැයි කියන පුද්ගලයන්ගේ නළලේ කොටා තිබුණු ඉරණම විය. 2015 සිට 2019 දක්වා පැවැති යහපාලන ආණ්ඩු කාලයේ ‘පොලිසියට ආයුධ පෙන්වන්නට ගොස් ඝාතනය වීමේ නාට්‍ය’ රඟදැක්වුණේ නැත. (අවස්ථා එකකදී හෝ දෙකකදී, පොලිස් නිලධාරීන් මරා දැමූ සැකකරුවන් දෙදෙනෙකු ඝාතනය කැරුණා මිස.)

හේතුව පැහැදිලිය. යහපාලන ආණ්ඩුවේ නායකයන් දෙදෙනා මෙන්ම අනෙකුත් ප්‍රධාන පෙළේ දේශපාලකයන්ද, නීතියේ පාලනය ගැන විශ්වාසය තැබූවන් වීමයි. ඒ වාගේම 2015දී ඔවුන් බලයට ගෙනඒමට පෙරමුණ ගත් රටේ පුරවැසි සමූහයාද, නීතියේ පාලනය ඔවුන්ගෙන් බලාපොරොත්තු වීමයි. මේ දෙපිරිසම නීතියේ පාලනය ගරු කරන විට, එය කඩා බිඳ වැඩ කරන්නට පොලිසියේ උසස් නිලධාරීන්ටවත්, අනාගතයේ පොලිස්පති හෝ නියෝජ්‍ය පොලිස්පති තනතුරු බලාපොරොත්තු වන දෙවැනි පෙළ පොලිස් නිලධාරීන්ටවත් නොහැකි විය.

එහෙත් දැන් තිබෙන්නේ, 2015ට පෙර තිබුණු ‘නීතියේ පාලනයට එරෙහි’ පරණ පාලනයේම දිගුවකි. ඒ නිසා, මේ විදියට පොලිස් අත්අඩංගුවේ සිටින සැකකරුවන් ඝාතනය වන ආකාරය රස කරමින් ලියන, පෙන්වන මුද්‍රිත හා විiුත් මාධ්‍යකාරයන්ට, වැඬේ පහසුවී තිබේ. මන්ද යත්, ඔවුන්ට අද ඇත්තේ 2015ට පෙර, පොලිසියේ ඇත්තන් කියවන විට තමන් ලියූ, ‘ආයුධ පෙන්වන්නට ගොස් ඝාතනය වීමේ’ පරණ කතාන්තරවල සැකකරුවන්, ආයුධ පෙන්වූ ස්ථානය, ඝාතනය වූ ස්ථානය හා ඒ වීර ක්‍රියාවට සහභාගිවූ පොලිස්පතිගේ සිට පහළට සියලු පොලිස් නිලධාරීන් යනාදි, පුද්ගල නාම හා ස්ථාන නාම වෙනස් කිරීම පමණක් වන නිසාය.

2015ට පෙර එක දිගට සිදුවුණු පොලිස් අත්අඩංගුවේදී ඝාතනය කිරීම් නිසා, ලංකාව ලෝකයා ඉදිරියේ අවමානයට පාත්‍රවූ බවද, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය වැනි ජාත්‍යන්තර සභාවලදී ලංකාවට විරුද්ධව විවිධ පියවර ගැනෙන්නටත්, යුරෝපා සංගමය ලංකාවට දුන් ජීඑස්පී ප්ලස් බදු සහනය නැතිවන්නටත්, ඒවාද හේතුවූ බවද මෑත ඉතිහාසය අමතක නොවන අයට මතක ඇතිවාට සැකයක් නැත. එහෙත් ඒ කිසිවකින් අප පාඩම් ඉගෙන ගන්නා බවක් නොපෙනේ. තමන්ගේ අපරාධ මැඬලීමේ මේ ක්‍රමයට හැට නව ලක්‍ෂයක ජනතාවගේ අනුමැතිය ලැබී ඇති බව ආණ්ඩුව කියනවාට සැකයක් නැත. ඇත්තය. දැන්, ඒ හැට නව ලක්‍ෂය පැතූ දේ ලැබෙමින් පවතී.

මේ ඝාතන විවේචනය කරමින් ෆේස්බුක්හි සටහනක් තැබූ කෙනකුට, එක් තරුණයකු පිළිතුරු දී තිබුණේ, ‘උඹලා කියන්නේ උන්ව හිරගෙවල්වල තියාගෙන අපේම සල්ලිවලින් කන්න දීලා තියාගන්න කියලාදැ’යි විමසමිනි. එය හරියටම හැට නව ලක්‍ෂයේ චින්තන වපසරිය හැටියට අපට ගත හැකිය.

පොලිසියේ අත්අඩංගුවේ සිටින්නකු කවර හේතුවක් නිසා හෝ ඝාතනය කරන්නට කිසිම අවසරයක් පොලිසියට නැත. පොලිසිය යනු රජයේ එක් ආයතනයකි. එනයින් පොලිසිය භාරයේ සිටින්නකු යනු රජය භාරයේ සිටින්නෙකි. එවැන්නකුට සියලු ආරක්‍ෂාව සපයාදී ඔහුගේ ජීවිතයත්, ශරීරයත් ආරක්‍ෂා කරගැනීම රජයේ වගකීම වන්නේය. පොලිසිය මෙසේ සැකකරුවන් මැරීමෙන් පෙන්වන්නේ තමන්ගේ ජනතාව ආරක්‍ෂා කරන්නට රජයේ ඇති අසමත්කමයි. නැතහොත්, වුවමනාවෙන්ම වැසියන්ගේ ආරක්‍ෂාව රජය විසින් අනතුරේ හෙළා ඇති බවයි. 2012දී වැලිකඩ බන්ධනාගාරය තුළදී රැඳවියන් 27 දෙනකු වෙඩි තබා මරාදැමුණු විටත්, කැඩී බිඳී තිබුණේ තම වැසියන් ආරක්‍ෂා කිරීම ගැන වන රජයේ මේ වගකීමම ය.

මේ නාට්‍ය පිටපතේ ඇති විකාර සහගත ඌනතා ගැන අපි කොතෙකුත් ලියා ඇත්තෙමු. මුලින්ම සැකකරුවකු ආයුධ පෙන්වන්නට ගෙනගිය විට පොලිස් නිලධාරීන්ට වෙඩි තබා හෝ පොලිස් රියැදුරුගේ බෙල්ලට මාංචු දමා හිරකර පැනයන්නට තැත්දැරූ විට පොලිසිය එයින් පාඩමක් ඉගෙන ගෙන, සැකකරුට පැනයන්නට නොහැකි වන ලෙසත්, ආයුධවලින් වෙඩි තබා හෝ බෙල්ල හිරකර තම සහෝදර නිලධාරීන්ට හානි කරන්නට ඉඩ නොදෙන අයුරුත් විධිවිධාන යෙදිය යුතුව තිබිණි. එහෙත් පුදුමයකට මෙන්, තවමත් සැකකරු ඉඳවාගෙන යන්නේ ජීප්රියේ රියැදුරු අසුන පිටිපසය. සැකකරුගේ මාංචු දමා ඇත්තේ අත් ඉස්සරහට කර මිස පසුපසට කර නොවේ. ‘පැන දුවාවියැ’යි සැකයක ලේශමාත්‍රයක්වත් තිබේ නම්, දෙපාද ඇවිදින්නට පමණක් ඉඩ ඇති සේ, රැහැන්වලින් බැඳ ගෙනයන්නට හැකි නමුත්, පොලිසිය එවැනි ‘හිංසාකාරී සැලකීම්’ සැකකරුවන්ට කරන්නේ නැත. තවමත් ආයුධ සොයන්නට යන්නේ රාත්‍රි කාලයේදීය.

පාතාලය මර්දනය කිරීමට, හෙරොයින් ජාවාරමත් පරිභෝජනයත් මැඬලීමට, අපරාධ සමාජයෙන් තුරන් කිරීමට ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා ඇතුළු අලුත් ආණ්ඩුවට මහජනතාවගෙන් ලැබී තිබෙන අධිකතර ජනවරම නිසා, ඒ ක්‍රියාවලිය මෙසේ සිදුවද්දී, එහි ඇති ‘නීතියේ පාලනය පිළිබඳ වැරදි’ ගැන ලිවීම, කතාකිරීම අනිවාර්යයෙන් සැලකෙනු ඇත්තේ, රටේ අපරාධ මැඬලීමට විරුද්ධ එන්ජීඕකාරයන්ගේ වැඩ හැටියටය. අපරාධකරුවන්ට මානව හිමිකම් කියා දෙයක් නැති බවත්, ඔවුන් අනුන්ව මරා දමන නිසා අනිවාර්යයෙන් ඔවුන්ටද මරණය හිමිවිය යුතු බවත්, අධිකරණයට ඉදිරිපත් කර නඩු අසා දඬුවම් දෙන්නට ගියහොත් සාක්‍ෂිකරුවන්ට තර්ජනය කොට හෝ විවිධ අකටයුතුකම් හරහා ඔවුන් නිදහස් වන බවත්, නැතිනම් නඩු අවසන් වන්නට දිගු කාලයක් ගතවන බවත්, හිරේ දැම්මත් කන්නට බොන්නට දී ඔවුන් ජීවත් කරවිය යුත්තේ අහිංසක පුරවැසියන්ගේ බදුමුදල්වලින් බවත් බහුතර මහජන මතයයි.

පොලිසිය භාරයේ සිටින්නේ සැකකරුවෙකි. වරදකරුවෙක් නොවේ. පුද්ගලයකු වරදකරුවකු කිරීම හෝ නොකිරීමත්, දඬුවම් නියම කිරීමත් භාරව ඇත්තේ අධිකරණයටම පමණකි. පොලිසිය දඬුවම් දීමේ බලය ඇති ආයතනයක් නොවේ. ඒ නිසා තමන් භාරයට පත්වන සැකකරුවකු හෝ වෙනයම් අයකු ආරක්‍ෂා කර ගැනීම පොලිසිය ඉටු කළ යුතු, රජයේ වගකීමකි. අත්අඩංගුවේ සිටින සැකකරු, අංක එකේ අපරාධකරුවෙකුද, අහිංසකයකුද, ඔහුට දඬුවම් කළ යුතුද යන්න පොලිසියට තීරණය කළ නොහැකිය. එය අධිකරණයේ වගකීමකි. ඒ නිසා, පොලිසිය අත්අඩංගුවේ සිටින සැකකරුවන් අධිකරණයට ඉදිරිපත් නොකර මරාදැමීම අධිකරණයද හෑල්ලුවට ලක්කිරීමකි.

2019 නොවැම්බරයෙන් පසු ඇරඹී ඇති අලුත් පාලන කාලය, 2015-19 කාලය තුළ අත්පත් කරගත් නීතියේ පාලනය ආපස්සට හැරවීමේ ගමනේ යෙදන බව පෙනනෙ මෙවැනි සිදුවීම් මේ ඇරඹුණා පමණකි. ඉදිරිය, තවත් අඳුරු වනු ඇත. එහෙත්, මේ බිහිසුණු නීති විරෝධී ප්‍රවණතාව ආපස්සට හැරවිය හැකි බලවත් තැනක් තවමත් තිබේ. ඒ අධිකරණයයි. ඊට ඒ වගකීම ඉටුකළ හැකිද?

කේ.ඩබ්ලිව් ජනරංජන – අනිද්දා පුවත්පතට ලියු ලිපියක උපුටනයකි.